İstismar

TANIMLAR:

• Fiziksel İstismar: Kaza sonucu olmayan fiziksel yaralanmaya yol açan her türlü hareket.
• Duygusal İstismar: Çocuğun kendisini değersiz, sevilmeyen, tehlikedeya da istenmeyen hissetmesine yol açan aşağışama, dalga geçme, tehdir, görmezden gelme, küfür, aşırı beklentiler ve baskı, antisosyal davranışlara yönelme. Şiddetini iki durum belirler. Niyet ve davranışların zarar verme potansiyeli.
• Cinsel İstismar: Yetişkinlerle ya da büyk çocuklarla zorlama durumlarında, her türlü dokunma ve pornografiye maruziyet.

RİSK FAKTÖRLERİ:

• Fiziksel İstismar: Fakirlik, finansal sorunlar, düşük eğitim, işsizlik, tek ebevyn, aile içişiddet, madde kullanımı (özellikle alkol), parental psikiyatrik hastalık, çok çocuklu aileler, çocukta mr, fiziksel hastalık.
• Cinsel İstismar: Alkolizm, aşırı kalabalıkve fiziksel yakınlık, aile dışı temasları azaltan izolasyon.

KLİNİK ÖZELLİKLER:

• İstismara özgü veya tanı koydurucu belirtiler yok.
• Bütün psikiyatrik ve psikolojik belirtiler ve şikayetler görülebilir.
• Fiziksel İstismar: Tekrarlayan yaralanmalar, izler, çocuğun aşırı korkuluve güvensiz oluşu, bazen saldırganlık, bağlanma sorunları, agresyon ya da sosyal çekilme sonucu arkadaşlık sorunları, akademik başarısızlık, depresyon, davranış bozukluğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, dissosiasyon, ebeveynde hastaneye yaralanmadan sonra geç getirme, tutarsız açıklamalarda bulunma, kardeşlerisuçlama, empati sorunları.
• Cinsel İstismar: Anksiyete belirtileri (insomnia, kabuslar, somatik yakınmalar, PTSD), dissosiasyon (amnezi, trans benzeri durumlar, gündüz rüyası, histerik bayılma ve nöbetler), depresyon, cinseldavranış sorunları (masturbasyon, cinsel birleşme benzeri hareketler, cinsel saldırganlık, anus ya da vajene cisim sokma, daha az spesifik olarak cinsel organını gösterme, dokunma, cinsel içerikli konuşmalar), somatik yakınmalar (enüresis, enkopresis, kaşınma, anoreksiya, bulimiya, obezite, baş ağrısı, karın ağrısı)

DAHA ÖNCEDEN HERHANGİ BİR SORUN OLMAYAN BİR ÇOCUK VEYA ERGENDE ANİ BAŞLANGIÇLI HER TÜRLÜ SORUNDA AKLA MUTLAKA İSTİSMAR GELMELİDİR.

İSTİSMAR NASIL BU KADAR ÇOK VE ÇEŞİTLİ PSİKİYATRİK BOZUKLUĞA NEDEN OLUR?

• İstismar bireyin dünyaya ve kendisine bakışını temelden değiştirebilir.
• Özellikle ensest olgularında sorunlar daha belirgindir.
• Cinsel istismar gizli bir olay olduğu için beraberinde sıklıkla tehdit ve/veya şiddet içerir. Çocuğun istismarın başlangıcında haber vermemesi durumu daha da zorlaştırır. Birçok çocuğa istismar ile ilgili inanılmaz, baskı yapılır ve beyanlarını değiştirmesi istenir. İstismara uğrayan çocuklarda aile desteği olmadığı zaman belirtiler ağırlaşır.
• Tek başına kalan çocuk ya içine kapanır, ya öfke patlamaları ve saldırganlık yaşar. İki davranış örüntüsü beraber de olabilir.
• Çocuk ve genç kendi sorunlarını belirtilerini azaltmak için aşırı davranışlar gösterebilir, kendine zarar verebilir, madde/alkol vs kullanabilir, olumsuz arkadaş gruplarına girebilir. Bu, ona duyulan güvenin daha da azalmasına ve söylediklerine inanılmamasına yol açar.
• İstismara bağlı psikopatolojinin ortaya çıkması, istismarın oluş zamanına, tipine, şiddetine ek olarak yatkınlığı ve dayanıklığı etkileyen genetik faktörlere ve riski azaltan koruyucu faktörlere bağlı olabilir.
• İstismara uğrayan kişilerde benlik saygısı düşük, dünyaya bakış karamsar olabilir. Bağlanma sorunları ve buna bağlı olarak destek beklentisinde azalma ve duyguları düzenlemede güçlük görülebilir.

İSTİSMAR SONUCU GELİŞEN PSİKİYATRİK DURUMLARIN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

PSİKOTERAPİLER:

• Travma Odaklı Bilişsel Davranışçı Terapi: 10-16 seans. Psikoeğitim, stres inokülasyonu, dereceli yüzleştirme, bilişsel işlemleme ve parental tedavi bileşenleri içerir.
• Oyun Terapisi
• Ebeveyn Çocuk Terapisi
• Grup Terapileri

İLAÇ TEDAVİLERİ:

• Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (Fluoksetin, Sertralin, Sitalopram, Fluvoksamin, Essitalopram, Paroksetin) etkindir.

• Trisiklik antidepresanlar ekindir.

• Etkinliği belli olmayan ama kullanılmış olan ilaçlar arasında Propranolol, Risperidon,Guanfasin, Venlafaksin, Bupropion yer alır.

Bunlar da İlginizi Çekebilir